یافتن زبان گفتوگو با طبیعت
فاطمه صدرعاملی، عضو هیئت مدیره کانون گفتوگو
روز سیزدهم فروردین را روز طبیعت نام نهادهاند. اختصاص یک روز به طبیعت این فرصت را میکند که در مورد ارتباط خود با طبیعت تامل کنیم. در باور پیشینیان سیزدهمین روز از فروردین ایزد باران در سال جدید بایستی پیروز شود و دیو خشکسالی را نابود کند. برای حمایت از این کار مردم به دشت و صحرا رفته و شادی میکردند و آرزوی بارش باران از خداوند داشتند. گره زدن سبزه نیز به معنای گره زدن زندگی به طبیعت است تا حیات انسان همیشه شاداب بماند، اما امروزه توجه به طبیعت رنگ دیگری یافته و از مسایل حیاتی بشر به شمار میرود.
در دوران معاصر انسان به طبیعت جراحات زیادی وارد است. کیفیت قدسی طبیعت و وابسته بودن وجودی انسان به طبیعت فراموش شده است. نمیتوان انسان جدیدی خلق کرد اما میتوان با ایجاد پل میان آسمان و زمین و رمزگشایی از زبان موجودات با طبیعت ارتباط واقعی برقرار کرد.
دانشمند روسی ایلیا گریگونه در کتاب خود با عنوان «گفتوگو با طبیعت» یکی از عوامل مهم بحران جهانی را در عدم توجه به فراهم آوردن زبانی برای گفتوگو با طبیعت ذکر کرده است. کتاب وی به عنوان نظریه متحول کننده علوم تجربی در سال 1977 به دریافت جایزه نوبل نایل آمد.
بهنظر وی لازم است زبان گفتوگو با طبیعت متناسب با نیروی خلاقانه طبیعت باشد. چگونه میتوان به این زبان دست پیدا کرد؟ نویسنده میگوید مشکل اصلی در جواب این معما حل معما نیست بلکه تفکر راسیونالیستی است که میگوید اصلا معمایی وجود ندارد و همه معماها را میتوان با متد علوم تجربی مدرن حل کرد. این کمبود را با استدلال و ارایه مطلب هم نمیتوان نشان داد.
بیش از هر چیز نگاه به نقطه کور خود لازم است و این نگاه با دیالوگ به دست میآید. دیالوگ با خود و وجود خود در گفتوگوی با دیگران و با گفتوگو در جامعه و در گفتوگو با طبیعت میتوان به جواب این مهم نزدیک شد. از این طریق میتوان نگرش زیست محیطی آینده نگر را بدست آورده و تمرین کرد.
نویسنده برای توضیح و تعریف گفتوگو با طبیعت از علومی مانند ترمودینامیک و اندیشههای کپرنیکی و… استفاده میکند.
در عادات فرهنگ و سنتی خودمان مواردی در مورد گفتوگو با موجودات طبیعت وجود دارد که بازسازی آنها در پویایی و تصحیح ارتباط انسان با طبیعت راهگشا خواهد بود.