به مناسبت روز جهانی کودک
کودک یکی ازشگفت‌انگیزترین مخلوقات این جهان است و محبت فرزندی یکی از زیباترین رشته‌های الفت را به بار می‌آورد. شکوه داستان‌ها و اشعار عشق فرزندی طومارها در این جهان درنوردیده است. خنده‌های طفل و اولین کلماتش برای پدر و مادر چون نغمه‌ای آسمانی روح افزاست و رسیدگی به فرزند به جان خریده می‌شود.
نوزاد انسان بیش از موجودات دیگر آفرینش برای زنده ماندن و رشد و نمو به پرورش و به حفاظت والدین نیاز دارد و اگر چنین محبتی وجود نداشت، پدر ومادر نمی‌توانستند این چنین خود را وقف فرزند کنند و شب‌ها تا صبح بیدار بمانند. نیاز کودک به پدر و مادر به نیازهای مادی مانند تغذیه، بهداشت، حفاظت از سرما و گرما محدود نمی‌شود؛ بلکه به همین میزان هم برای رشد و شکوفایی ذهن، روح و روان کودک به کمک والدین احتیاج هست.
بدون توجه و بذل همت و تعامل مناسب در دوران کودکی نمی‌توان توقع کمالات انسانی را در یک جامعه متمدن داشت. کودک در ابتدا پر از استعداد است و در درون هر یک از کودکان کانون قدرتی وجود دارد که با نیرویی کیهانی پیوسته است. جست‌وجو برای به فعل در آوردن این کانون و پیدا کردن کلید استعدادهای پنهان، مهم‌ترین کار در تعاملات و گفت‌وگوهای والدین و کودک می‌تواند باشد.
گام بعدی این است که با برخورد و گفت‌وگوی مناسب با وضعیت و سن کودکان انجام شود.
چون که با کودک سرو کارت فتاد
هم زبان کودکی باید گشاد
برای پرورش توانایی‌های درونی بایستی محیط‌های مناسب و امکان تجربه برای بالندگی فرزندان به وجود آید. کودکان در ابتدا بسیار کنجکاو هستند و شور و شوق یادگیری دارند بنابراین این شور و شوق را باید در آنها زنده نگهداشت.
حقوق فرزند و نیازهای فرزند بایستی شناخته شود و مورد توجه قرار گیرد. به آنان به عنوان موجوداتی نگاه شود که با نیرو و قوه درونی خود می‌توانند در روند تربیت نقشی کارآمد داشته باشند. با چنین شناختی، والدین برخوردی با احترام و همدلی دارند و با آنان گفت‌وگو می‌کنند. در احادیث متعددی از پیغمبر مکرم اسلام نیز رعایت احترام به کودک توصیه شده است: «اکرموا اولادکم».
در گذشته فرزندان آنچه را که در خانواده فرا می‌گرفتند، می‌توانستند در تمام عمر استفاده کنند. اما در قرن حاضر که دانش و وسایل ارتباطات جمعی و تحولات اجتماعی وسعت زیادی پیدا کرده و هر دم از این باغ بری می‌رسد، باید نسل جدید به‌گونه‌ای پرورش و رشد پیدا کنند که انعطاف پذیر بوده و آمادگی برخورد با مسائل گوناگون را داشته باشند. روایتی از حضرت امیرالمومنین (ع) به ما رسیده که در آن می‌فرمایند: «فرزندان را متناسب با آداب زمان پرورش دهید.»
در انتها لازم است از کودکانی که در سراسر جهان در شرایط غیرانسانی بسر می‌برند و دچار جنگ، آوارگی، گرسنگی و یتیمی هستند، یاد کنیم و امیدوارم همه ما بتوانیم قدمی در راه کم کردن دردها و رنج‌های آنها برداریم.
…………………………………
منابع:
– کتاب «توانمندسازی والدین: کارگاه‌های گفت‌وگوی والدین» نوشته یوهانس شوپ، ترجمه علی عبداللهی
– کتاب «نقش رسانه های تصویری در زوال دوران کودکی» نوشته نیل پوستمن، ترجمه سید محمد صادق طباطبایی
– کتب حدیث