نصیرالدین طوسی: فیلسوف گفتگو

تالیف: غلامحسین ابراهیمی دینانی

سال انتشار: 1391

نوبت چاپ: چهارم

شمارگان: هزار نسخه

تعداد صفحات: 560 صفحه

قیمت: 20000 تومان

ناشر: هرمس

 

 

معرفی کتاب

بسیاری از حکمای مسلمان بر این باورند که پیدایش فهم و ادارک در انسان در واقع نوعی از گفت‌وگوی با خداوند است. این اهمیت مقوله گفت‌وگو در سنت تفکر اسلامی را می‌رساند. اندیشمند دیگری همچون محی‌الدین ابن‌عربی در «فتوحات مکیه» می‌گوید که وقتی خداوند با یک انسان شایسته و برگزیده در سرّ سویدای او سخن می‌گوید، فهم آن انسان شایسته همراه با کلام خداوند است و در واقع آنچه از سوی خداوند سخن خوانده می‌شود، از سوی انسان شایسته فهم و ادراک به شمار می‌آید.

بنابراین فهم انسان برگزیده از سخن خداوند متاخر نیست و این عدم انفکاک فهم از کلام خداوند، نوعی از گفت‌وگو یا گفت‌وشنود خوانده می‌شود. البته این در صورتی است که انسان مستقیما با خدا سخن بگوید و واسطه‌ای در میان نباشد.

فیلسوفی چون سقراط که از یک جهت پدر فلسفه خوانده می‌شود، در تمام عمر خود برای سخن اهمیت فراوان قائل بود و در همه عمر خود از گفت‌وگوی با افراد بهره می‌گرفت. در میان فیلسوفان مسلمان نیز خواجه نصیرالدین طوسی بیش از هر فیلسوف دیگری اهل گفت‌وگو بود و این گفت‌وگوها را در آثار خود منعکس کرد. دکتر غلامحسین ابراهیمی دینانی در این کتاب به این وجه از منظومه فکری خواجه نصیر توجه جدی نشان داده است.

«نصیرالدین طوسی: فیلسوف گفت‌وگو» شامل ۱۶ فصل به ترتیب با این عناوین است: 

«وضعیت آشفته‌ كلام در زمان خواجه نصیر و برخورد نحو عربی و كلام اشعری»، «حوزه‌ زبان و قلمرو عقل»، «اندیشه اشاعره و جایگاه آن در جهان اسلام»، ‌»حب دانایی اصل فلسفه و آغاز راه فضیلت است»، «خواجه نصیرالدین طوسی در سنگر دفاع از فلسفه»، «كوشش برای ویران كردن و تلاش برای ساختن»،‌ «عالم آگاهی و جنبش اندیشه در نخستین گام»، «نقطه آغاز در پیدایش نظر»، «چیستی و چگونگی فكر و نظر»، «نگاه عقل از جایگاه ناكجا»، «بلاغت و حكمت در آثار حكیم طوس»،‌ «شیوه‌ای پسندیده در راه رشد اندیشه»،‌ «نگاه نو و سخن تازه»، هماهنگی شهود و اندیشه در یک گفت‌وگوی شکوهمند»، «حكمت عملی در نظر حكیم توس» و «تاویل در اندیشه‌ خواجه نصیرالدین طوسی».