گفتوگوی دانشمندان از دنیا رفته که نگران زمین هستند
فاطمه صدرعاملی
علم در صورتی در خدمت صلح و توسعه خواهد بود كه در خدمت انسانیت و حفاظت از آن و موجودات دیگر باشد. علمی كه در خدمت منافع اقتصادی و سیاسی عدهای قرار گیرد، نتیجهای جز وضع موجود جهان ندارد. علمی كه انسان را ماشینی و طبیعت را استثمار کند، نمیتواند صلح آفرین باشد. علمی كه دانشمندان آن در برج عاج بنشینند و در گفتوگو با مردم یا با یکدیگر به تحقیقات خود نپردازند در خدمت انسان و توسعه وعدالت نخواهد بود.
تحقیقات علمی برای شناخت قوانین خلقت است و اگر در تعامل و گفتوگو صورت گیرد در خدمت حفاظت و برپا نگه داشتن آن قرار میگیرد. اگر این تحقیقات در گفتوگو بین محققین و حتی بین محققین و قوانین خلقت باشد، در مسیر نظام خلقت قرار میگیرد. چرا که زیربنای خلقت همبستگی و انسجام موجودات است. ممکن است در غیر این صورت انسان به کشفیات مهمی دست بیاید اما آن کشف حداقل به نفع جامعه انسانی به کار گرفته نخواهد شد.
بسیاری از مشکلات جامعه امروز جهانی به دلیل نبود عدالت است و اگر تحقیقات علمی با همکاری انجام شود در آن صورت این عدالت نیز برقرار میشود و مشکلات کمتر خواهد شد. اگر در تحقیقات علمی همکاری صورت گیرد هر کدام از دانشمندان با زاویه دید خود به مطلب نگاه کرده و درنهایت نتیجه تحقیق کاملتر خواهد بود. نظریه شناخت در فلسفه نشان میدهد که شناخت انسان گزینشی است به این معنا که هر کس بنا بر دریافتیهایی که از تاریخ و فرهنگش به دست آورده به موضوعی که می خواهد درباره آن تحقیق کند، رجوع میکند. بنابراین اگر این کار در گفتوگو با دیگران نباشد، شناختی که به دست آمده ناقص خواهد بود.
دانشمندی آلمان به نام هورست ابرهارد ریشتر، كتابی در سال ١٩٩٨ با عنوان «هنگامیكه انیشتین بیشتر نمیدانست» منتشر كرد كه در آن به طور طنز آمیز کلوپ متفکران از دنیا رفته را تشکیل داده و یک گفتوگوی هیجان انگیز درباره وضعیت زمان حال انجام میدهد.
در این کتاب، انیشتین یک كنفرانس اضطراری بین روحهای جاویدان متفکران بزرگ در آسمان تشكیل میدهد. انیشتین از وضعیت زمین ناراحت است و میگوید آیا همه چیز به هم خواهد خورد؟ آیا میشود جلوی تخریب طبیعت را گرفت؟ آیا وضع بدتر خواهد شد؟ در این کنفرانس دانشمندان و متفکران دیگر نیز از خود و از یکدیگر سوال میکنند که آیا ما شکست خوردهایم؟ و گفتوگویی درهمین باره بین آنها شکل میگیرد.
این کتاب که از گفتوگوی بین دانشمندانی چون مارکس، فروید، کانت، دکارت، پلاتون، آگوستینوس، بودا، کنفوسیوس و .. تشکیل شده است، دارای ۲۵۰ صفحه است.