چه‌کنیم تا سکوت در زندگی حکم‌فرما نشود
متنی که در ادامه می‌خوانید، یادداشت دکتر سیدجلال یونسی، روان‌شناس بالینی است که در شماره 51 ماهنامه سپیده دانایی ویژه دی ماه 1390 منتشر شده است.
تمام انسان‌ها به احساس ارزشمندی نیازمندند و می‌خواهند تا خود، ارزش‌ها و توانایی‌هایشــــان را باور داشته باشند. اما یکی از مواردی که به نادیده گرفتن ارزشمندی همسر منجر می‌شود، سکوت به معنای عدم پذیرش است.
در واقع در یک خانواده مطلوب، همسران احساس آرامش می‌کنند، زیرا نیازهای روحی، عاطفی، جسمی، جنسی خود را با کمک یکدیگر برآورده می‌سازند. سکوت به‌معنای عدم پذیرش یکی از مواردی است که آرامش عاطفی خانواده را دچار تزلزل می‌کند.
در مواردی فرد به‌خاطر اینکه تنش ایجاد نشود و طرف مقابل او فردی است که خُلق زودرنـــج و عصبـــی و پرخاشگرانه دارد، از این روش استفاده می‌کند که زودگذر است. اما گاهی این سکوت از نوع سوءاستفاده در رابطه محسوب می‌شود. سوءاستفاده نیز به چهار بخش جنسی، فیزیکی، کلامی و بی‌توجهی تقسیم می‌شود.
آزار و اذیت جسمی در زندگی همسران بسیار خطرناک است و اغلب در طول زمان افزایش می‌یابد. اما یکی از خطرناک‌ترین سوءاستفاده‌ها که به آزار و اذیت همسر منجر می‌شود و طی زمان پیامد بسیار منفی به همراه می‌آورد، سوءاستفاده از نوع بی‌توجهی است.
سکوت نوعی از بی‌توجهی محسوب می‌شود و در مقابل سوء‌استفاده‌های دیگر، بدترین نوع است. یعنی نوع رفتار همسر به‌گونه‌ای است که در مقابل خواسته‌ها و توقعات، سکوت را انتخاب می‌کند. اتفاق ناگوار در این شرایط، به حداقل رسیدن میزان گفت‌وگو است، در حالی‌که یکی از راه‌های ارتقا در زندگی، گفت‌وگومی‌باشد. به همسران جوان تأکید می‌کنیم تا جایی که می‌توانند خواسته‌های خود را در مقابل همسر عنوان کنند.
این پدیده می‌تواند زندگی زناشویی را به پرتگاه بکشاند و به جدایی زوجین منجر شود. اما گاهی این سکوت می‌تواند پوششی برای بی‌مسئولیتی‌ها باشد. همان‌طور که می‌دانید، عاملی که میزان پای‌بندی فرد را به انجام دادن این وظایف و کیفیت آن را مشخص می‌کند، مسئولیت‌پذیری نامیده می‌شود. در واقع مسئولیت‌پذیری یکی از ویژگی‌هــای شخصیتی مبتنی بر انتخاب آگاهانه است و فرد با روش سکوت از این مسئولیت شانه خالی می‌کند. این نوع سکوت در مواقعی به معنای نارضایتی ناشی از دلخوری و یا نداشتن علاقه به همسر و تعارضاتی است که به کمتر حرف زدن منجر می‌شود.
یکی از راه‌های ارتقا در زندگی، گفت‌وگومی‌باشد. به همسران جوان تأکید می‌کنیم تا جایی که می‌توانند خواسته‌های خود را در مقابل همسر عنوان کنند.
در این میان، زنانی که از خصوصیات اخلاقی جزئی‌نگر و وسواس برخوردارند بیشتر از مردان صحبت می‌کنند و افرادی که از نظر شخصیتی درون‌گرا هستند می‌توانند با آموزش برخی از تکنیک‌ها روش خود را تغییر بدهند. برخی دیگر نیز از لحاظ شخصیتی جرأت ابراز نظر ندارند.
اما پیشنهادهایی برای افرادی که تاکنون به این روش زندگی کرده‌اند می‌توان ارائه کرد، یکی نوشتن نامه است که آقا یا خانم دلایل خود را بگوید و از طرف مقابل بخواهد بداند که به چه چیزهایی علاقه‌مند است و طرف مقابل نیز پی ببرد چه عاملی محرک طرف مقابل است، تا اینکه این نوع سـکوت شکسته شود.
مرحله دوم، رفتن نزد متخصص است تا روان‌شناس علل سکوت را بررسی کند. در بسیاری از موارد، کلاس‌های زوج‌درمانی گروهی جوابگوی این نوع مشکلات است. مهم، رسیدن به حد اعتدال است زیرا اعتدال در زندگی، فضیلتی است که با مهار زندگی، مهار وسوسه‌ها، کنترل نفس سرکش و فروتنی به‌دست می‌آید.