برای ترویج فرهنگ گفتوگو چه کنیم؟
دکتر فاطمه صدرعاملی
فرهنگ انسان بنا به تعریفی حاصل تلاش و نوع ارتباط و تعامل و گفتوگوی انسان با خداوند با دیگران با خود و با طبیعت است.
در مورد چگونگی نقش گفتوگو در هرکدام از این حوزهها میتوان مطالب زیادی گفت و تحقیقاتی انجام داد. در جامعه و فرهنگ ما افراد هرکدام به تنهایی صاحب فکر و نظر و اندیشه هستند ولی اگر قرار باشد باهم فکر کنند گشودگی لازم را برای تبادل نظر ندارند. هرکدام روی حرف و نظر خود پافشاری میکنند و دیدگاه دیگری را بر نمیتابند. کمتر به این آگاهی رسیدهاند که توسعه و ترویج فرهنگ تنها در روند همفکری و گفتوگو حاصل میشود.
توسعه و ترویج فرهنگ در جامعهای میسر است که افراد آن باهم ارتباط واقعی و هم بستگی اجتماعی داشته باشند و در تعامل و گفتوگو با یکدیگر بسر برند.
از اینرو برای ترویج فرهنگ گفتوگو میتوان به عنوان مثال کارهای زیر را انجام داد:
۱) برای هر گونه فعالیتی گروه و ساختار تشکیل داد که در آن برای انجام کارها گفتوگو جریان دارد و فرد محور نیست.
۲) آگاهی افراد را نسبت به اهمیت گفتوگو و نوع تعامل بین افراد بالابرد و سازوکار گفتوگو و تعامل واقعی را معرفی کرد.
۳) تصمیمات و برنامهریزیها را گروهی و با گفتوگو در بین کسانی که در آن کار سهیماند، انجام داد.
۴) دغدغه اجتماعی و علاقه به انجام مسئولیت اجتماعی را باید موضوع محور کرد و با گفتوگو به صورت فعالیت مشخص درآورد و ازمنظر علایق جامعه و ــ نه از منظر منافع شخصی ــ به آن پرداخت.
۵) در راستای شناسایی اهمیت نقش گفتوگو در فرهنگ نیز میتوان بعضی از اشعار فارسی را که شاهکاری در مطرح کردن اهمیت گفتوگو هستند و م بستگی اجتماعی به ما دارند، به طور جمعی مطالعه و بررسی کرد و آن را به صورت پروژههای تحقیقاتی درآورد.
۶) فرهنگ یک جامعه در صورتی پیشرفت خواهد کرد که خواستههای مردم آن جامعه به صورت روشن طرح شود و خود آن مردم زمینه فهم نیازها و خواستهها را برای بقیه افراد جامعه فراهم کنند و خود برای تحقق آن تلاش کنند. این تلاش با همفکری و گفتوگو میسر میشود.
خوب است ما متواضعانه به نظرات دیگران گوش کنیم. گفتوگو آسان نیست. مشکلتر از گفتوگو آمادگی برای شنیدن و آمادگی برای گشودن دریچههای وجود خود بر دیگران.
انجام گفتوگو موجب نشاط و سرزندگی و امید است. امید به آنکه بتوانیم در جهانی زندگی کنیم که فضیلت در تواضع و محبت باشد و نه در شاخصههای اقتصادی و قدرت ورزی. اگر گفتوگو پیروز شود انسان و فرهنگ انسانی نیز پیروز خواهد شد.
از صدای سخن عشق ندیدم خوشتر یادگاری که در این گنبد دوار بماند