دیالوگ پیوسته و مستمر میان دو جاودانه

فاطمه صدرعاملی، عضو هیئت مدیره کانون گفت‌وگو

هانس گئورگ گادامر، فیلسوف مشهور آلمانی و یکی از مبدعان هرمنوتیک فلسفی است. یکی از مفاهیم مهم در دستگاه فلسفی گادامر گفت‌وگوست. ژاک دریدا نیز فیلسوف ساختار شکن  فرانسوی و از بزرگان تفکر پسامدرن است که شهرتی جهانی دارد. با وجود اختلاف نظرهایی که میان این دو فیلسوف مشهور وجود داشت، دیالوگ و گفت‌وگویی میان آنها برقرار بود که دریدا خود از آن با عنوان «دیالوگ  پیوسته و لا ینقطع بین دو جاودانه» یاد می‌کند.

توصیف این دیالوگ پیوسته در کتاب «هرمنوتیک» نوشته جین گروندین jean Grondin  آمده که بخش کوتاهی از آن را در ادامه تقدیم می‌کنم:

دریدا و گادامر در دیدگاه فلسفی خود اختلاف نظر داشتند و دریدا با برخی از نظریات گادامر موافق نبود، مشهور است که گادامر با وجود آن با دریدا به گفت‌وگوی درونی ادامه ‌داده بود. دریدا بعد از مرگ گادامر در سال 2002  اعلام کرد که او نیز همیشه در درون خود با گادامر گفت‌وگو می‌کرد.

 دریدا در یادبود گادامر در دانشگاه هایدلبرگ آلمان سخنرانی مهمی با این تیتر می‌کند: «دیالوگ  پیوسته و لا ینقطع بین دو جاودانه». فیلسوف برجسته فرانسوی این تیتر را با الهام از شعری از پل سلان، شاعر فرانسوی انتخاب کرده بود. تیتر این سخنرانی از نظر دریدا به ایده‌ای اشاره می‌کرد که گادامر آن را بسیار دوست داشت: «دیالوگ».

 در سخنرانی دریدا این واقعیت شایان توجه است که او در حالی از گفت‌وگوی پیوسته و مستمر نام می‌برد که مرگ گادامر گفت‌وگو را  قطع کرده بود، اما دریدا نگرش دیگری نسبت به مرگ داشت.

 از نظر دریدا مرگ مولفه و جنبه خصوصی دیالوگی است که دو دوست را به هم متصل می‌کند. گرچه این قانون اجتناب ناپذیر دوستی است که یک دوست باید سختی مرگ دوست دیگر را تحمل کند، اما بر دوست بازمانده است که دوست از دنیا رفته را در درون خود حمل کند. گفت‌وگوی پیوسته و مستمر دیالوگی است که دریدا خود را محکوم به انجام آن حتی به تنهایی و پس از مرگ دوست می‌بیند. به معنای آنکه دیگری را در درون خود نگهداشتن و افکار او را ادامه دادن، شبیه انگیزه‌ای که سلان از آن به این شرح سخن می‌گوید: «دنیا گذشت / من باید ترا نگهدارم».

مرگ دریدا در سال  2004 این گفت‌وگو را قطع کرد و اکنون وظیفه دوستان آن دو است که گفت‌وگوی بین آنها را ادامه دهند.

دیالوگفاطمه صدرعاملیفلسفه
Comments (۰)
Add Comment